رفتن به مرتفعترین جاهای جهان و تماشای منظرههای بینظیر و ناب طبیعی، رویاییست در سر خیلی از آدمها. کوهها، پدیدههای عجیبوغریبی که هرکدامشان بهخاطر چیزی معروف شدهاند، هدف خیلی از آدمها میشوند برای رسیدن به قله یا گذراندن مسیری متفاوت؛ یکسری کوهها آنقدر ارتفاع زیادی دارند که آوازهشان همهجا پیچیده. بعضی کوهها مسیرهای زیبایی دارند و میتوانید همینکه کوهپیمایی در آنها را شروع کردید، منظرههای هیجانانگیز و زیبایی را ببینید. بعضی از کوهها احتیاج به کوهنوردان حرفهای دارد و بعضیهایشان مسیری راحت و سبک دارند. کوهنوردی برای بعضیها شغل حساب میشود و برای خیلیها هم یکی از سرگرمیهای تعطیلات. بعضیها کوهنوردان حرفهای هستند و همهی فوتوفنهای کوهپیمایی را با تجربههای زیادی که داشتهاند یاد گرفتهاند و بعضیهای دیگر، تازه اول راه هستند، یا فقط دوست دارند کوهنوردی را همین روزها شروع کنند. اما همهی کسانیکه که به کوهها و بالا رفتن از آنها علاقه دارند، در یک چیزهایی مشترکند؛ آدمهایی اهل هیجان و ریسک که ارتفاع و بلندی را دوست دارند و دنبال ماجراجوییهای جدید میگردند. کوه و کوهپیمایی آنقدر در دنیا مهم است که یک روز را به خودش اختصاص داده؛ ۱۱ دسامبر، ۲۱ آذر ماه، روز جهانی کوه و کوهستان، اتفاقی است که در همهجای دنیا به آن اهمیت میدهند. حالا، هرکدام از ما به عنوان علاقهمندان به کوهها و کوهپیمایی، برای شروع کوهنوردی و کوهپیمایی کدام مسیرها را انتخاب کنیم؟ چه وسایلی نیاز داریم؟ چه نکتههایی را باید رعایت کنیم که کوهپیمایی امنتری داشته باشیم؟
معروفترین کوههای ایران برای کوهنوردی
ایران کوههای زیادی دارد که میتوانید برای آخر هفتهتان یکی از نزدیکترینهایش را فتح کنید! صعود به قله بعضیهایشان هم زمان بیشتری احتیاج دارد. شاید بد نباشد همین آخر هفته، برنامه سفر به یکی از آنها را بچینید و تجربههای ماجراجویانهتان را از همینجا شروع کنید.
کوه دماوند
دماوند، این نام آشنا بین همه ایرانیها، بلندترین کوه ایران است. کوهی که اسمش را در افسانهها و داستانهای زیادی شنیدهاید و نماد ایران حساب میشود. این کوه در جنوب دریای خزر قرار دارد و برای صعود به دماوند میتوانید از تهران، دماوند، آمل و شهرهای دیگر شروع کنید. سادهترین مسیر صعود به دماوند، مسیر جنوبی است که دسترسی به آن از پلور و رینه امکانپذیر است و ۴ قرارگاه دارد.
کوه سبلان
سبلان، سومین کوه بلند ایران بعد از دماوند و علمکوه است که بین استان اردبیل و آذربایجان غربی قرار دارد. برای صعود به سبلان مسیرهای زیادی وجود دارد که متداولترینشان آبگرم قوتورسوئی وآبگرم شابیل است. برای رسیدن به این مسیر باید از لاهرود، بین مشکین شهر و اردبیل اقدام کنید.
توچال
توچال قلهی معروفی در استان تهران است که خیلیها آخر هفتههایشان را برای صعود به آن برنامهریزی میکنند. توچال را هم مثل کوههای دیگر میتوانید تا هر ایستگاهی که خواستید کوهپیمایی کنید و از امکانات تفریحیاش مثل پیست اسکی و تلهکابین هیجانانگیزش استفاده کنید.
معروفترین کوههای جهان برای کوهنوردی
بعضی کوهها و مسیرها هستند که حسابی در دنیا شهرت دارند و هرکسی که به کوهنوردی علاقهمند باشد، دوست دارد یکبار هم که شده، این مسیرها را طی کند و با بعضیهایشان عکس یادگاری داشته باشد. شاید رفتن به این کوهها کار سخت و دور از ذهنی بهنظر بیاید، اما خیالتان راحت؛ اینکوهها جایی در همین نزدیکی هستند و آنقدرها هم که فکر میکنید، رسیدن بهشان سخت و دور از ذهن نیست.
کلیمانجارو
کلیمانجارو با قلهی برفیاش، از معروفترین کوههای دنیا و بلندترین کوه در آفریقاست. کلیمانجارو در تانزانیا و شرق آفریقا قرار دارد و برای سفر به آن باید حتما یک راهنما همراهتان باشد. کوهنوردی در کلیمانجارو حدود ۷ روز زمان میخواهد و بهترین وقت سفر به آن اواسط دی تا اواسط اسفند و اواسط شهریور تا اواسط مهر است.
اورست
امکان ندارد نام اورست، بلندترین و معروفترین کوه کره زمین را نشنیده باشید. کوهی در مرز نپال و تبت که فتح آن آرزوی خیلیهاست. کوهنوردان معمولا به فتح اولین پناهگاه اکتفا میکنند و در همین مسیر هم تجربههای زیادی بهدست میآورند. برای رسیدن به اولین پناهگاه در اورست و در نپال، ۱۶ روز زمان احتیاج دارید و از اواسط شهریور تا اواسط آذر و از اواسط اسفند تا اواسط خرداد، بهترین وقت سفر به آن است. نکته جالب درباره اورست و رسیدن به ایستگاه اولش این است که در طول مسیر، جریان زندگی مردم را در دل کوه میبینید.
گرند کانیون
گرند کانیون دره معروفی در آریزوناست که ممکن است تصاویر صخرههای قرمز رنگش را زیاد دیده باشید. منظرهای شگفتانگیز و وسیع که باید برای کوهنوردی در آن از یک صخره به صخره دیگر بپرید. اگر فیلم ۱۲۷ ساعت را دیده باشید، با ماجرای عجیب شخصیت اصلی فیلم در دره کلیمانجارو آشنا هستید و فضای آن را میشناسید.
کوههای آلپ
کوههای آلپ هم جزو آن کوههاییست که همه ما اسمش را شنیدهایم. طولانیترین و بلندترین رشته کوههای اروپا که از ۸ کشور اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ایختنشتاین، موناکو، اسلوونیا و سوئیس میگذرد. اگر خواستید کوهنوردی در آلپ را تجربه کنید، سوئیس بهترین مسیر است.
نکتههایی برای شروع کوهنوردی
اگر هنوز اول راه هستید یا فقط به کوهنوردی علاقهمندید و بدتان نمیآید این آخر هفته وقتتان را صرف رسیدن به علایق هیجانانگیزتان کنید، باید حواستان به چند نکته باشد. طی کردن مسیرهای کوتاه و نزدیک کمکم آنقدر به تجربههایتان اضافه میکند که میتوانید خیلی زود تبدیل به کوهنوردان حرفهای شوید و دست به فتح قلههای بزرگ بزنید.
برای شروع کوهنوردی، از سلامتتان مطمئن شوید
سلامتی مهمترین نکته برای قدم اول است. سعی کنید قبل از برنامهریزی یک کوهپیمایی و جمع کردن وسایل، چکاپ شوید. سلامت قلب و پاها از همهچیز مهمتر هستند. خیلی وقتها مشکلات قلبی و تنفسی در مسیرهای کوهپیمایی تازه خودشان را نشان میدهند. اما چند آزمایش ساده، به شما میگوید چقدر برای این کار آماده هستید. اگر حتی دردهای جزئی در پاهایتان احساس میکنید، حتما به پزشک مراجعه کنید و مطمئن شوید از پس مسیری که میخواهید طی کنید بر میآیید. مراقب باشید که کوهپیمایی و کوهنوردی باعت به خطر افتادن سلامتیتان نشود.
تنها کوهنوردی نکنید
برای شروع، بهتر است با دوستانتان همراه شوید. دوستانی پیدا کنید که مثل شما به کوهپیمایی و کوهنوردی علاقهمند باشند و با هم برنامه سفر بچینید. خصوصا برای مسیرهای طولانی که ممکن است شب را در طبیعت بمانید، حضور آدمهای دیگر بهتان کمک میکند تا گروهی یکسری کارها را انجام دهید. اگر احتیاج به کمک داشته باشید هم دوستانتان کنارتان هستند. همراه شدن با کسانیکه تجربههای بیشتری از کوهپیمایی دارند هم انتخاب خیلی خوبیست. اما اگر تصمیم دارید تنها سفر کنید و کسی همراهتان نیست، حتما اطلاعات و مشخصات خودتان و مسیری که میروید را به یک دوست بگویید تا اگر سفرتان بیشتر از زمان معمول طول کشید، به کمکتان بیایند.
از کوهپیمایی در مسیرهای کوتاه شروع کنید
برای قدمهای اول زیاد عجله نکنید؛ کوهها و مسیرهای کوتاه و نزدیک به محل زندگیتان را انتخاب کنید و از همان روز اول به فکر فتح قله نباشید. چند بار بالا رفتن از مسیرهای ساده و کوتاه چند ساعته تجربههایتان را بیشتر میکند. خیلیها فکر میکنند برای کوهنورد واقعی بودن، حتما باید سراغ راههای سخت و ارتفاعهای زیاد بروند. اما خیلی از مسیرهای کوتاه، پر از زیبایی و داستانهای هیجانانگیز هستند و تواناییهایتان را بیشتر میکنند.
چند لایه لباس بپوشید
همیشه باید آماده شرایط آبوهوایی خاص باشید؛ ممکن است اول راه احساس گرما کنید، اما به ارتفاعات که برسید، هوا سردتر میشود. برای کوهپیمایی بهتر است چند لایه لباس بپوشید تا اگر احساس گرما کردید، لایهها را کم کنید و در صورت سرما، به لایهها اضافه کنید.
کفش مناسب کوهپیمایی بپوشید
یادتان باشد که کفش، یکی از مهمترین ابزارهای شماست. اگر کفشی که دارید پایتان را اذیت میکند، حتما قبل از شروع سفر، آن را عوض کنید. اگر در مسیر پایتان آسیب ببیند یا کفشی که پوشیدهاید برای بالا رفتن از مسیرهای سخت مناسب نباشد، نه راه پس دارید و نه راه پیش.
خوراکیهای مقوی همراه داشته باشید
بردن مغزها، میوهها و شکلاتهای کمحجم، بهترین انتخاب هستند. در تمام طول مسیر کوهپیماییتان انرژی زیادی مصرف میکنید و احتیاج به قدرت بیشتری دارید. در این صورت میتوانید هرجا که احساس گرسنگی کردید، از خوراکیهای کوچکتان استفاده کنید. اگر مسیرتان طولانی است و باید یک یا چند وعده غذا بخورید، از غذاهای سبک، پرانرژی و با ماندگاری بالا استفاده کنید که یا آماده هستند، یا راحت پخته میشوند. نوشیدن زیاد آب هم برای سلامتتان در مسیر خیلی مهم است.
فقط وسایل ضروری کوهپیمایی را با خودتان بردارید
اگر قصد کوهپیماییهای طولانی دارید، اول از همه کیفی را انتخاب کنید که برای کوهپیمایی و کوهنوردی مناسب باشد. بعد سعی کنید فقط چیزهایی را با خودتان ببرید که ضروری است. بارتان را بیجهت سنگین نکنید؛ اما مواظب باشید چیزی را هم از قلم نیندازید.
در دل کیف یک کوهنورد چه میگذرد؟
وقتی خودتان را برای کوهنوردی و کوهپیمایی آماده میکنید، مهمترین وسایلتان در کولهپشتی شماست. همانطور که قبلتر گفته شد، فقط چیزهایی را با خودتان ببرید که ضروریاند. اما وسایل مورد نیاز کوهنوردی چه چیزهایی هستند؟ خیلی از کوهنوردان با تجربههایی که در طول سالها بهدست آوردهاند، لیستی از وسایل مورد نیاز کوهنوردی تهیه کردهاند، که سفر بدون آنها خطرناک است. خیلی از این وسایل بیشتر در مسیرهای طولانی و سخت به کارتان میآید. اما بعضیهایشان، لازمه سفر یک کوهنورد است.
نقشه
بهجز اینکه باید قبل از شروع کوهپیمایی، مسیر را خوب بشناسید، بردن نقشه راه هم ضروری است. در این صورت میتوانید پستیها و بلندیها را پیشبینی و راهتان را پیدا کنید.
قطبنما
قطبنما به شما کمک میکند که جهتی که در آن قرار دارید را پیدا کنید و اگر میانههای راه احساس کردید گمشدهاید، به کمک نقشه و قطبنما، مسیر درست را تشخیص بدهید.
هدلایت و چراغ قوه
هدلایت و چراغ قوه برای حرکت در شب و جاهای تاریک لازمتان میشود. ترجیحا هدلایت ضد آب، چرخان و با باطری قوی داشته باشید تا در شرایط آبوهوایی متفاوت و مسیرهای پیچیده کارتان راحت باشد.
غذای اضافه
در کوهپیمایی و کوهنوردی، باید همیشه غیرقابل پیشبینیها را پیشبینی کنید. ممکن است سفرتان بیشتر از چیزی که حساب کردهاید طول بکشد. پس همیشه مقداری آب و غذای بیشتر همراهتان باشد.
لباس اضافه
به جز کیسه خواب و چادر برای کوهپیماییهای طولانی مدت، چند تکه لباس اضافه هم همراه داشته باشید. شاید لباسی که به تن دارید، در شرایط مختلف قابل استفاده نباشد یا احتیاج به لباس بیشتری داشته باشید.
جعبه کمکهای اولیه
بههرحال امکان دارد در این ماجراجویی شگفتانگیز، برای خودتان یا گروهتان حادثههای کوچکی اتفاق بیفتد؛ بردن وسایل کمکهای اولیه، حتی اگر بهکارتان نیاید، مهم است.
عینک کوهنوردی
برای مسیرهای سخت با آبوهوای مختلف، عینک کوهنوردی چشمانتان را در مقابل گرما، سرما، گردوخاک و اشعههای مضر حفظ میکند.
ابزارهای جیبی
چاقو و ابزارهای جیبی، هم کمحجم هستند و هم کارآمد. برای بریدن میوه، باز کردن کنسرو، پاره کردن طناب و خیلی نیازهای دیگری که ممکن است در طول مسیر با آنها روبهرو شوید به دردتان میخورد.
فندک ضد آب و مایع آتشزا
برای شب ماندن در دل کوه یا حتی استراحتهای کوتاه، ممکن است به آتش و وسایل آتشزا احتیاج پیدا کنید و باید حتما وسایلش را با خودتان داشته باشید.