توجه به ابعاد هويتي نيازهاي جوانان کشور و معرفي شايسته رسوم و آيين ها، انديشه و افکار چهره هاي شاخص و در مجموع اجزاي هويت بخش فرهنگ و تمدن ايراني و اسلامي از سوي نهادهاي مسئول مي تواند از رخدادهايي نظير «ولنتاين» که امروزه به مثابه يک تهديد و خطر براي جوانان و جامعه انگاشته مي شود، فرصتي براي ايجاد شور و شادي در جامعه بسازد. با توجه به هياهو و هيجاني که در چنين روز هايي در خيابان ها ديده مي شود، مغازه هاي اجناس کادوئي لوکس و فانتزي غلغله مي شوند.شمع، شکلات، ادکلن و… همه و همه در جعبه هاي رنگي قشنگ همراه با کارت هايي که بر روي آنها جملاتي هم نوشته شده و حاکي از عشق و علاقه طرفين است بازار داغي دارد.همه جا اسم Valentine به گوش مي خورد.
رنگ قرمز نشاني از فرا رسيدن روز ولنتاين
گويي که انگار روز بزرگي است براي جوانان ايراني. تمامي مغازه ها با رنگ هاي قرمز تزئين شده اند که خبر از فرا رسيدن روز ولنتاين را مي دهند.جوانان دست به جيب شده در مغازه ها آماده خريد هداياي ويژه ولنتاين هستند.هزينه خريد عروسک هاي با قيمت هاي کلان برايشان فرقي نمي کند فقط زيبا و بزرگ باشد بقيه… وارد مغازه که مي شوي از 15 ساله تا 30 ساله براي خريد کادويي براي روز ولنتاين که براي آن ها روز ابراز عشق به کسي که دوستش دارند را مي بيني. فروشندگان فقط تبليغ مي کنند و با تبليغ وسايل خود از جوانان دعوت مي کنند تا از مغازه آنها بازديد کنند “بهترين و ارزانترين هديه را بخريد”،”امروز روز گرانبهايي است بشتابيد بشتابيد” با گفتن چنين جملاتي فکر خريد را بر سر آن ها مي اندازند.
مراکز خريد به شکل ولنتايني در مي آيند!
مراکز خريد در تهران و شهرهاي بزرگ و کوچک ايران هم مانند بسياري از کشورها در آستانه روز 25 بهمن (14 فوريه) شکل ولنتايني به خود مي گيرد. کافي شاپ ها و رستوران ها هم در اين روز مملو از دختران و پسران جواني است که براي تبريک ولنتاين و دادن هديه به يکديگر در آن جا جمع شده اند. خيابان ها هم در اين روز ترافيکي کم سابقه را تجربه مي کنند.
شکوه و زيبايي با فرهنگ ما
بيگانه است
ملت ايران از جمله ملت هايي است که زندگي اش با جشن و شادماني پيوند فراواني داشته است، به مناسبت هاي گوناگون جشن مي گرفتند و با سرور و شادماني روزگار مي گذرانده اند. اين جشن ها نشان دهنده فرهنگ، نحوه زندگي، خلق و خوي، فلسفه حيات و جهان بيني ايرانيان باستان است. از آنجايي که ما با فرهنگ باستاني خود آشنا نيستيم شکوه و زيبايي اين فرهنگ با ما بيگانه شده است. در ايران روز ولنتاين چند سالي است که بيش از پيش رواج يافته است. اين مراسم در ابتدا بيشتر در بين جوان ها و معمولا به دور از چشم خانواده ها صورت مي گرفت. اما در سال هاي اخير اين رسم کم کم به درون خانواده ها نيز نفوذ کرد و هديه ولنتاين اين روزها جزو هداياي رايج در خانواده ها به خصوص براي زوج هاي تازه ازدواج کرده درآمده است.
ولنتاين از کجا آمد؟!
چند سالي بيش نيست که روز 14 فوريه در تقويم جوانان ايراني; روز ويژه اي شده است. خصوصيتي که روزهاي ملي و سنتي ما در همان تقويم ها از آن بي بهره اند. سده، مهرگان، تيرگان و… شايد براي خيلي ها نام هاي غريبه اي باشند اما از هر بچه مدرسه اي که در مورد ولنتاين سوال کني مي داند که “در قرن سوم ميلادي که مطابق مي شود با اوايل امپراطوري ساساني در ايران، در روم باستان فرمانروايي بوده است بنام کلوديوس دوم که عقايد عجيبي داشته است از جمله اينکه سربازي خوب خواهد جنگيد که مجرد باشد. از اين رو ازدواج را براي سربازان امپراطوري روم قدغن مي کند. کلوديوس به قدري بي رحم و فرمانش به اندازه اي قاطع بود که هيچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت.اما کشيشي به نام والنتيوس(والنتاين)،مخفيانه عقد سربازان رومي را با دختران محبوبشان جاري مي کرد.کلوديوس دوم از اين جريان خبردار مي شود و دستور مي دهد که والنتاين را به زندان بيندازند. ولنتاين در زندان عاشق دختر زندانبان مي شود.سرانجام کشيش به جرم جاري کردن عقد،با قلبي عاشق اعدام مي شود…بنابراين او را به عنوان فدايي راه عشق مي دانند و از آن زمان نماد و سمبلي براي عشق مي شود!” اما کمتر کسي است که بداند در ايران باستان، ولنتاين به چه معناست. چون روميان از سه قرن پس از ميلاد، روزي موسوم به روز عشق برايشان وجود داشته است و حالا ما ايرانيان به پشتيباني از آنها اين سنت را در کشور خود ادامه داده ايم. جالب است بدانيد که اين روز در تقويم جديد ايراني دقيقا مصادف است با 29 بهمن، يعني تنها 4 روز پس از ولنتاين فرنگي است! اين روز “سپندارمذگان” يا “اسفندارمذگان” نام داشته است. فلسفه بزرگداشتن اين روز به عنوان “روز عشق” به اين صورت بوده است که در ايران باستان هر ماه را سي روز حساب مي کردند و علاوه بر اينکه ماه ها اسم داشتند، هريک از روزهاي ماه نيز يک نام داشتند. بعنوان مثال روز اول “روز اهورا مزدا”، روز دوم، روز بهمن ( سلامت، انديشه) که نخستين صفت خداوند است، روز سوم ارديبهشت يعني “بهترين راستي و پاکي” که باز از صفات خداوند است، روز چهارم شهريور يعني “شاهي و فرمانروايي آرماني” که خاص خداوند است و روز پنجم “سپندار مذ” بوده است. “اسپندارمذگان” لقب ملي زمين يعني گستراننده، مقدس، فروتن است. زمين نماد عشق است چون با فروتني، تواضع و گذشت به همه عشق مي ورزد. زشت و زيبا را به يک چشم مي نگرد و همه را چون مادري در دامان پر مهر خود امان مي دهد. به همين دليل در فرهنگ باستان اسپندارمذگان را بعنوان نماد عشق مي پنداشتند. در هر ماه، يک بار، نام روز و ماه يکي مي شده است.در همان روز که نامش با نام ماه مقارن مي شد، جشني ترتيب مي دادند که با نام آن روز و ماه تناسب داشت. همين طور روز پنجم هر ماه سپندارمذ يا اسفندارمذ نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندارمذ نام داشت، جشني با همين عنوان مي گرفتند.
توجه به ابعاد هويتي جوانان مانع ورود
عشق غربي!
اما ولنتاين در ايران بيش از اين که جايي باشد براي تحکيم روابط عاطفي بين افراد جامعه خصلت ديگري پيدا کرده است. ولنتاين در بين ايراني ها بيش از آن که در جملات، اعمال و احساسات عاشقانه بروز کند در ويترين مغازه هاي رنگارنگ بروز کرده است. جوانان ايراني بيش از آن که به دنبال علاقه و اشتياق واقعي نهفته در پشت هداياي ولنتاين باشند به ارزش مادي آنان توجه دارند. اين موضوع در بين جوانان ايراني بسيار رايج است که براي ابراز علاقه اي که مي تواند با يک دسته گل رز يا يک کارت پستال انجام شود در روز ولنتاين هديه هاي بسيار گران قيمت مي خرند. به نوعي در برخي از بخش هاي جامعه ارزش اين هديه ها نمايانگر ميزان عشق و علاقه افراد به حساب مي آيد. اين اتفاق در واقع بازنمايي کننده فرهنگ اقتصاد زده و مصرف گرا در جامعه ايران است که مي توان آن را در بسياري از بخش هاي جامعه مشاهده کرد.همانطور که در بسياري از داستان هاي عاشقانه فارسي مانند خسرو و شيرين مي بينيم در عشق ايراني همواره صاحبان قدرت و منابع مالي بيشتر برنده ماجراهاي عشقي بوده اند و عشق طبقات محروم همواره محکوم به شکست بوده است. بنابراين اين ديد نسبت به هداياي روز ولنتاين چيزي است که زاده تاريخ و فرهنگ جامعه ايران است. بنابراين مي توان گفت که کشور ما داراي يک فرهنگ اسلامي ايراني غني است که در آن بسياري از مناسبت هاي ويژه براي ابراز عشق و محبت وجود دارد و با نهادينه کردن و ويژگي خاص بخشيدن به اين روزها باعث مي شود تا جوانان ما از فرهنگ غرب تبعيت نکنند و مناسبت ها و جشن هاي ايراني اسلامي را بپذيرند.
و اما آخر…
به نظر مي رسد توجه به ابعاد هويتي نيازهاي جوانان کشور و معرفي شايسته رسوم و آيين ها، انديشه و افکار چهره هاي شاخص و در مجموع اجزاي هويت بخش فرهنگ و تمدن ايراني و اسلامي از سوي نهادهاي مسئول مي تواند از رخدادهايي نظير «ولنتاين» که امروزه به يک تهديد و خطر براي جوانان و جامعه انگاشته مي شود، فرصتي براي ايجاد شور و شادي در جامعه بسازد. بنابر اين مي توان گفت تنها راهي که مي توان براي مقابله با اين رويداد بايد در نظر داشت، ترويج و پررنگ سازي سنت هاي اصيل ايران اسلامي است و البته سکوت و ناديده گرفتن آن، در واقع راهکار مناسبي براي کنترل و به قولي رسميت ندادن به آن نيست بلکه راهي براي کمرنگ تر کردن اين رويداد در بين جوانان است.
ولنتاين روز شما نيست،منتظر باشيد
به گزارش ايلنا ، بسياري از کساني که به دنبال برگزاري جشن ولنتاين مي روند، حتي با معني آن آشنا نيستند. بسياري ولنتاين را يک جور سرگرمي مي دانند .جشن ولنتاين در حالي سال به سال رو به پررنگ تر شدن در بين جوانان ايراني مي گذارد که برداشت مردم ساير کشورهاي جهان در اين باره قدري متفاوت به نظر مي رسد. گوستاو آمريکايي و ساکن هلند است و نخستين هديه ولنتاين خود را به مادرش داده است. او هر سال هديه کوچکي را براي معلم، مادر و يا يکي از دوستان مورد علاقه اش مي دهد و از اينکه اين رسم در بين مسلمانان نيز رواج پيدا کرده قدري متعجب مي شود.بسياري از دوستان گوستاو پايبند به برگزاري جشن ولنتاين نيستند و اين رسم در بين آنها خيلي جدي تلقي نمي شود.اما سارا که بيشتر عمر خود را در ايران سپري کرده، چند سالي است که در کانادا به سر مي برد. او گرايش ايرانيان را به ولنتاين نمي پسندد و مي گويد: «اين جشن فقط براي پولدار کردن توليدکنندگان و فروشندگان است و فقط به همين منظور به ايران وارد شده است.»به اعتقاد سارا بهتر است که جوانان ايراني به رسوم فرهنگي خود بيشتر پايبند باشند تا اين که از رسوم کشورهاي غربي تبعيت کنند.شايد منظور سارا از رسوم سنتي همان جشن مهرگانباد که به گفته کارشناسان در فرهنگ ايراني روز عشق است و با ولنتاين برابري مي کند.
مهرگان در فرهنگ ايراني روز عشق حقيقي و واقعي است
اسفنديار اختياري، نماينده زرتشتيان مجلس هشتم معتقد است که مهرگان در فرهنگ ايراني روز عشق حقيقي و واقعي ناميده شده و مردم بايد به جاي ولنتاين اين روز را زنده کنند.بختياري که از رواج فرهنگ غربي در ايران ناخرسند است، تصريح مي کند: به دليل نبود برنامه هايي براي فرهنگ سازي بسيارياز رسوم زيباي ايراني مورد غفلت واقع شده اند.به گفته او «مهرگان» همزمان با ششم مهر ماه، بهترين زمان براي ابراز علاقه و دوستان و بستگان است.اصغر مهاجري جامعه شناس و استاد دانشگاه هم نقص در مديريت برنامه ريزان کشوري در برجسته سازي و استفاده از ظرفيت هاي فرهنگي را دليل گرايش نادرست جوانان ايراني به «ولنتاين» مي داند و مي گويد: فرهنگ مردم ايران غني و توسعه يافته است و هم در پيشينه ملي و هم در پيشينه مذهبي نمادهايي از «روز عشق» به چشم مي خورد.اول ديحجه يا جشن مهرگان مي توانند جايگزين هاي مناسبي براي روز ولنتاين باشند.به گفته او اول ديحجه در مناسبات مذهبي و جشن مهرگان در فرهنگ ايراني هر دو مي توانند جايگزين هاي مناسبي براي روز ولنتاين باشند و از پيشينه غني و در خور برخوردارند.چين، ژاپن، کره جنوبي و مصر هر کدام روزهايي را معادل «ولنتاين» در کشور خود جشن مي گيرند. جايگزيني روزهاي متناسب با ولنتاين همان کاري است که بسياري از کشورها انجام داده اند. مثلا چين، ژاپن و مصر هر کدام روزهايي را معادل «ولنتاين» در کشور خود جشن مي گيرند.در کشور چين اين روز به «شب هفت ها» ناميده مي شود و در ژاپني ها به «تاناواتا» معروف است. در کره جنوبي نيز مردم روز «پپرو» را جشن مي گيرند و مصري ها هم روز چهارم نوامبر هر سال را به عنوان روز عشق برگزار مي کنند.
ولنتاين، تهاجم فرهنگي يا خلا فرهنگي؟
اين روزها برخي جوانان دست به جيب شده و هداياي ويژه ولنتاين را خريداري مي کنند بي آنکه از عقبه اين روز و علت کارشان اطلاعي داشته باشند و اغلب عنوان مي کنند که اين کار را براي پاسخ به مطالبات و توقعاتي که اخيرا از سوي نامزدشان ايجاد شده، انجام مي دهند. هرچند اين فضا در کانال ها و جريان هاي رسمي کشور طور ديگري دنبال مي شود. تقريبا برخي مسئولان امور اجتماعي و به ويژه متوليان امور جوانان، با اين توجيه که اين موضوع کم اهميت تر از آن است که به آن پرداخته شود، حاضر نيستند در اين باره اظهارنظري کنند.در همين زمينه سال گذشته رئيس سازمان ملي جوانان در گفت وگو با يکي از خبرگزاري ها، درباره روز ولنتاين گفته بود که «اين مساله از آن جهت قابل طرح در رسانه ها نيست که به هيچ عنوان مساله قشر جوان ما محسوب نمي شود و گاهي مواقع در اثر اشتباه رسانه ها، دغدغه هزار نفر به عنوان دغدغه 25 ميليون جوان مطرح مي شود.اگرچه آمار دقيقي از تعداد افرادي که اين روز را به خاطر دارند و به آن پايبندند در دست نيست، اما مي توان گفت که اين آمار ولو محدود، بخشي از جمعيت جواناني است که سازمان ملي جوانان متولي برنامه ريزي براي امور آنها را بر عهده دارد و بايد براي آنها نيز برنامه و استراتژي داشته باشد، گذشت زمان و نپرداختن به موضوع «ولنتاين» نه تنها آن را کمرنگ نکرده، بلکه به تعداد افرادي که از آن استقبال مي کنند نيز افزوده است.شايد سال ها قبل کمتر کسي تصور مي کرد که روز «ولنتاين» به اين سرعت از راديوها و تلويزيون هاي بيگانه، جاي خود را در ويترين مغازه هاي شهر باز کند و درست همين جاست که نقش ارتباطات و تبادل فرهنگي در جهان امروز، توجه به نيازها و خواسته هاي ذاتي جوانان براي ابراز احساسات و يافتن فرصتي براي شادي و تفريح مورد تاييد و تاکيد قرار مي دهد.در همين زمينه، معاون پژوهشي مرکز مطالعات جمعيتي آسيا و اقيانوسيه در گفت وگو با. ايسنا، با اشاره به اين که نتايج تحقيقات و پژوهش هاي اخير حاکي از افزايش ارتباط دختران و پسران جوان قبل از ازدواج است، مي گويد: نفس عمل، در گراميداشت مهر و محبت بسيار خوب است و هر چه دوستي و محبت در جامعه افزايش يابد، خشونت و بزهکاري در آن کاهش مي يابد، بنابراين اين که برخي جوانان به بهانه بزرگداشت روز خاصي به علايق و احساسات خود توجه بيشتري مي کنند، نه تنها بد نيست بلکه هر چه بيشتر شود بهتر است.دکتر شهلا کاظمي پور ادامه مي دهد که بايد به نيازهاي جوانان توجه کرد. تمايل به ابراز احساسات و محبت از خصوصيات و ويژگي هاي بارز دوران جواني است که نبايد با آن مبارزه کرد.وي اعتقاد دارد که نبايد با روز ولنتاين به مقابله برخاست، بلکه مي توان از آن به عنوان فرصتي براي تلطيف فضاي جامعه استفاده کرد و به مرور با جايگزين کردن رويدادهاي تاريخي و مذهبي فرهنگ کشورمان به جاي ولنتاين، آن را به شکل بومي درآورد.معاون پژوهشي مرکز مطالعات جمعيتي آسيا و اقيانوسيه در اين باره، به تغيير تاريخ روز زن و مادر از سال 1373 به بعد اشاره و آن را نمونه موفقي از جايگزين کردن رويدادهاي اجتماعي معرفي مي کند.دکتر کاظمي پور ورود آيين ها و فرهنگ هاي بيگانه و استقبال بخشي از جامعه از آن ها را ناشي از خلا» فرهنگي در کشور مي داند و مي گويد: برخلاف عده اي که اعتقاد دارند، نفوذ آيين هايي نظير روز «ولنتاين» ناشي از تهاجم فرهنگي است، به نظر من اين موضوع به علت خلا» فرهنگي جامعه در اين زمينه، مورد استقبال قرار گرفته است. در حالي که اين پديده در فرهنگ و تاريخ ما وجود دارد اما درست و پررنگ به جوانان معرفي نشده است.وي همچنين پيروي جوانان از مد و فرهنگ جهاني و گسترش ارتباطات و پوشش رسانه اي را از مهم ترين دلايل شيوع و ترويج بيش از پيش ولنتاين در سال هاي اخير عنوان مي کند. به نظر مي رسد توجه به ابعاد هويتي نيازهاي جوانان کشور و معرفي شايسته رسوم و آيين ها، انديشه و افکار چهره هاي شاخص و در مجموع اجزاي هويت بخش فرهنگ و تمدن ايراني و اسلامي از سوي نهادهاي مسئول مي تواند از رخدادهايي نظير «ولنتاين» که امروزه به مثابه يک تهديد و خطر براي جوانان و جامعه انگاشته مي شود، فرصتي براي ايجاد شور و شادي در جامعه بسازد.
