ستیوالها، موزههای زنده، رقصنده و رنگارنگی هستند که فقط در آنها میشود هنوز هم زیباییهای سنت و فرهنگ این دنیای رو به جهانی شدن را دید. برای یک مسافر مشتاق که میخواهد همه زیر و بم شهری که به آن سفر میکند را بداند، راهی بهتر از دیدن جشنهای بومی نیست؛ فستیوالهایی که به هر طریق، چه با موسیقی و رقص، رنگ و غذا، چه با مسابقهی حیوانات بومی و بازیهای هیجانانگیز، موجودیت و زیباییهای یک شهر را جشن میگیرند.
سال نوی چینی
پکن، شانگهای و هنگکنگ – چین
۲۱ ژانویه و ۲۰ فوریه
از کریسمس که بگذریم، هیچ جشن دیگری در دنیا نیست که به اندازهی سال نوی چینی شرکتکننده داشته باشد. این جشن به فستیوال بهار هم معروف است و هر سال بر اساس تقویم قمری چینی در یکی از روزهای بین ۲۱ ژانویه و ۲۰ فوریه سال برای چینیها تحویل میشود و پایکوبیشان حدود دو هفته ادامه دارد. سال نوی چینی یک جورهایی پدربزرگ همهی جشنها و شادیهای چینی است و اگر این موقع از سال در چین یا هنگکنگ باشید، همراه چشمبادامیهای خوشحال وارد دنیای فانوسهای قرمز و رقصهای خیابانی شیر و اژدها خواهید شد. اولین شب سال نو از همه پرهیجانتر و باشکوهتر است: صدای ترقهها، طبلها و سنجها شهر را به رقص میآورند و آتشبازیها و چوبهای شعلهور بامبو آسمان را روشن میکنند تا ضیافت چشم و گوش کامل شود. بعد از تماشای رقصندههای سنتی خوشآب و رنگ و نمایشهای آیینی خیابانی، نوبت خوردن دامپلینگ، ماهی، نودلها و سوپهای مخصوص سال نو میرسد. بعد از شام هم همه به بازارهای گل سرازیر میشوند و به همدیگر شکوفههای خوشعطر هلو هدیه میدهند که برایشان شانس میآورد. بهترین شهرها برای لذت بردن از سال نوی چینی پکن، شانگهای و هنگکنگ هستند. هنگکنگ بیشتر برای آتشبازیهای خیرهکننده و باشکوه و پکن و شانگهای به خاطر رقص و موسیقی خیابانی معروفاند.
فستیوال جایسالمر دیزرت
جایسالمر – هند
۲۰ تا ۲۲ فوریه
بین این همه فستیوال شهری و جشنهای خیابانی، یک خوشی صحرایی تمامعیار هم لازم است. شهر کویری جایسالمر به خاطر معماری ماسهسنگی زردرنگ و قصرهای مهاراجههایش به شهر طلایی معروف است و هر سال زمستان میزبان پایکوبی اهالی خوشحال راجستان زیر آسمان صاف کویر میشود. این فستیوال سه روزه برخلاف بیشتر جشنهای هندی مذهبی نیست و روش هیجانانگیزی برای کشف میراث کهن و سنتهای خوشآبورنگ راجستان است. بخش مهمی از این فستیوال مسابقات صحرایی در طول روز است؛ از بستن دستارها و عمامههای هندی تا شتردوانی و البته رقابت بین بهترین و بلندترین سبیلهای مردانه! تماشای بازی چوگان با شتر هم تجربهای است که هیچ جای دیگری در دنیا نخواهید داشت. شبهای جایسالمر هم به رقصهای شاد گروهی، موزیک زنده با سازهای محلی و آتشبازیهای مهیج میگذرد که روی آسمان پرستارهی کویر رنگ و نور و صدا میپاشند. مردان هندی با لباسهای سنتی راجستان و با شمشیر روی اسب، شتر یا فیل وارد میدانگاه اصلی فستیوال میشوند و داوران در مورد کیفیت و طول سبیل آنها نظر میدهند. اقامت در کمپ سافاری، خرید خنزرپنزرهای رنگی از بازار کوچنشینها و مزه کردن شیرینیهای محلی کویر هم از تجربههای دیگر فستیوال صحرایی جایسالمر هستند.
لا تامبورادا
سن سباستین – اسپانیا
۱۹ و ۲۰ ژانویه
همین اول بگوییم که اگر دنبال سکوت و آرامش هستید، لا تامبورادا را فراموش کنید؛ چون پر سروصداترین فستیوال اسپانیاست. ۳۰۰ سال است که مردم شهر کوچک سن سباستین روزی را که به نام قدیس شهرشان، سباستین، نامگذاری شده با رژهی هزاران مرد و زن طبلنواز جشن میگیرند. خودتان را توی صفحات کتاب قصههای اروپایی تصور کنید: مردم شهر به ۱۰۰ گروه مجزا تقسیم میشوند که هر کدام ۲۰ تا ۵۰ نوازندهی طبل با لباس آشپزهای قرن هجدهمی، دهقانهای روستایی و سربازان دوران ناپلئون دارند. جشن در نیمهشب بین ۱۹ و ۲۰ ژانویه با برافراشتن پرچم سفید و آبی سن سباستین بر فراز میدان اصلی شهر شروع میشود و سپس قطعهی موسیقی مخصوص شهر که شبیه موزیک لهستانی پولکا است نواخته میشود و پرتابتان میکند به اروپای قرن نوزدهم. در مورد ریشهی این جشن روایت دیگری هم هست که طبق آن طبلنوازی اهالی شهر در حلقههای منظم نماد اتحاد و دفاع در برابر حملهی ناپلئون حدود سال ۱۷۰۰ است و بعدها اهالی خوشحال و عاشق جشن و سرور این شهر آن را تبدیل به یک پایکوبی دستهجمعی ۲۴ساعته کردهاند که از نیمه شب ۲۰ ژانویه تا نیمه شب ۲۱ ژانویه کل شهر را به رقص درمیآورد. بد نیست یک جفت چوبپنبه یا گوشگیر همراه ببرید! اگر از صدای آن همه طبل توی گوشتان خسته شدید، گوشها را ببندید و به یکی از رستورانهای فوقالعادهی شهر بروید و دلی از عزا درآورید. فراموش نکنید که سن سباستین بیشترین تعداد رستورانهای ستارهدار میشلن را نسبت به جمعیتش در دنیا دارد.
کارناوال ونیز
ونیز- ایتالیا
۲۳ ژانویه تا ۹ فوریه
اگر از پوشیدن لباسهای باشکوه ولی عجیب خوشتان میآید و اگر اهل بالماسکه هستید، هفتهی آخر ژانویه یا هفتهی اول فوریه به ونیز سفر کنید. کارناوال ونیز در اصل بالمالسکهی باشکوهی به وسعت یک شهر است. طی این روزها ونیزیها لباسهای کلاسیک قرون گذشته را با زرق و برق زیاد و رنگهای تند میپوشند، ماسکهای عجیب و هیجانانگیز میگذارند و سوار بر قایقها، به صورت ناشناس، در آبراههها و کانالهای شهر گردش میکنند؛ طوری که خودتان را وسط یک رمان گوتیک یا گروتسک تصور میکنید! این کارناوال، رمزآلودترین و نوستالژیکترین فستیوال دنیاست؛ اهالی شهر و توریستهایی که از همه جای دنیا به ونیز سفر کردهاند، برای چند روز زندگی واقعی مدرن را فراموش میکنند، به فانتزیهایشان پر و بال میدهند و توی قصه زندگی میکنند. شب آخر کارناوال با رقص، موسیقی، آتشبازی و پرفورمنس نمادین ماسکها به پایان میرسد. برای دیدن ماسکهای این کارناوال هم که شده ارزشش را دارد سفرتان به ونیز را با تقویم کارناوال هماهنگ کنید. این ماسکها شهرت جهانی دارند و جزء میراث فرهنگی و هنری ونیزند. سازندگان آنها هم جایگاه مهمی در جامعهی ونیز دارند. میگویند پوشاندن صورت با ماسک روشی نوعی اعتراض تاریخی به تبعیضهای اجتماعی در اروپای قدیم بوده. به هرحال کارناوال ونیز امروز یکی از شادترین و البته کلاسیکترین فستیوالهای دنیاست.
کارناوال ریو
ریودوژانیرو – برزیل
۵ تا ۱۰ فوریه
خودتان را برای موسیقی شاد آمریکای لاتین با حرکات تند آفریقایی آماده کنید. رقص سامبا به روح برزیل گره خورده و طبعاً کارناوالی هم که در پایتخت برگزار شود حول رقص و موزیک سامبا با لباسهای فانتزی رنگارنگ میگردد. طی روزهای فستیوال، حدود ۲ میلیون نفر برزیلی خوشحال با پوستهای سبزه، لباسهای کلاسیک سامبا، تاجهای پردار سبز و زرد و قرمز و بالهای بزرگی که به پشتشان وصل کردهاند به خیابانها میآیند. شرکتکنندگان اصلی کارناوال ریو مدارس سامبای شهر هستند. هر مدرسه از چند ماه قبل یک گروه نمایش مخصوص ۱۰ تا ۱۵ نفره آماده کرده و کارناوال با معرفی هر مدرسه و سبک موسیقی و نوع پرفورمنس آنها شروع میشود. هر گروه پرچم، لباس و رقص مخصوص خود دارد و هر یک از اجراها یک داستان نمادین در قالب یک تئاتر خیابانی موزیکال است که بازیگران آن رقصندهها، نوازندگان و رهبر گروه هستند. همزمان با اجراهای منظم در میدان اصلی شهر، بقیهی مردم در کوچهها و خیابانها مشغول رقص سامبا و پایکوبی خیابانی دستهجمعی هستند. کارناوال ریو در واقع فستیوال بزرگ سامبا و کنسرت خیابانی موزیک برزیلی است؛ رقص سنتی برزیل که از حرکات موزون آفریقایی الهام گرفته همراه با موزیک باتاکودا که ساز اصلی آن پرکاشن است. اگر قصد سفر به ریو دارید، جوری برنامهریزی کنید که بتوانید در خوشحالترین و پرجنبوجوشترین فستیوال دنیا شرکت کنید.
فستیوال شهر قدیم پوکت
پوکت – تایلند
۱۳ تا ۱۵ فوریه
تایلندیها به شاد بودن و علاقه به جشن و فستیوال معروفند. هنوز خوشیهای سال نوی چینی در تایلند تمام نشده که پوکتیها فستیوال دیگری در بخش تاریخی شهرشان به راه میاندازند و تمام خیابانهای اصلی اطراف آن تبدیل به پیادهراه میشوند تا میزبان محلیهای خوشلباس و شاد و توریستهای مشتاق باشند. همه جور خوشی و اتفاق رنگارنگ را در این جشن تجربه میکنید. میتوانید زیر نور چراغهای کوچک رنگی، سوار بر کالسکههای سنتی چینی شهر را بگردید، کارناوالهای هنری و رژههای خیابانی تماشا کنید، رقص کلاسیک چینی را با رقصندههای ظریف کیمونوپوش از نزدیک ببینید، در کانالهای مرکز شهر مجانی قایقسواری کنید و به دیدن اژدهای چینی در پارک کویین سیرکت بروید. فستیوال پوکت با رنگهای آسیایی تند و با کلی نور و صدا و انرژی، همهی سلیقهها را راضی میکند.